Vier jaar geleden startte Paramount – met een fikse duw in de rug van Steven Spielberg – de “Paranormal Activity”-franchise op. Een door Oren Peli in het leven geroepen 'found footage'-reeks waarin een familie steevast probeert om de paranormale entiteit die hun huis teistert op beeld vast te leggen. Het wereldwijde gigantische succes van de rond Halloween uitgebrachte bibberprent (gemaakt met een budget van vijftienduizend (!) dollar bracht de film meer dan 190 miljoen op) zorgde ervoor dat er sindsdien elk jaar een nieuw deel in de zalen verschijnt. En het eind is nog niet in zicht: niet alleen is “Paranormal Activity 5” al aangekondigd voor oktober volgend jaar, Paramount heeft ook het licht op groen gezet voor een Latino spin-off.

Zolang het publiek de franchise blijft lusten, blijven er dus vervolgen komen: de wetmatigheid van Hollywood. Dusver doet “Paranormal Actitivity 4” het minder goed dan de vorige delen. Deel 2 was goed voor een opbrengst van 177 miljoen (budget: 5 miljoen), deel 3 voor 205 miljoen (budget: 5 miljoen). De kans dat “PA 4” die cijfers haalt is klein. Enerzijds het teken dat het vet wat van de soep is, anderzijds een signaal dat je het publiek niet altijd kan bedonderen. Waar de vorige drie afleveringen uit de franchise immers wel degelijk goed rilvoer brachten en de gimmick van de 'camera footage' werkte, lijken de makers ditmaal het spoor bijster. In plaats van verder te borduren op de prequelgebeurtenissen in “PA 3”, keren ze terug naar “PA 2”. Die eindigde ermee dat de bezeten Katie (Katie Featherston, de enige constante in de franchise) het gezin van haar zus uitmoordde en er met haar neefje vandoor ging.

5 jaar na die gebeurtenissen maken we kennis met het gezin Nelson. Bestaande uit pa Doug, ma Holly, dochter Alex en zoontje Wyatt. Op zich hebben die niets te maken met de cult waar Katie deel van uitmaakt (en waar de vorige drie delen heel gestaag een paar geheimen van loste), maar daar komt verandering in als de Nelsons beslissen om buurjongen Hunter in huis te nemen wanneer diens moeder naar het ziekenhuis moet. Hunter staat geboekstaafd als rare jongen die ’s nachts al eens door de wijk durft dwalen en die er geen geheim van maakt een onzichtbaar vriendje te hebben. Dochter Alex heeft het eerst in de smiezen dat er vreemde dingen gebeuren in huis sinds Robbie bij hen verblijft. Ze vraagt aan haar lief Ben om alle camera’s op de laptops in huis met elkaar te connecteren zodat ze via de beelden kunnen zien wat er in de verschillende kamers gebeurt. De vreemde verschijningen en het bizarre gedrag van Hunter doen Alex alarm slaan. Omdat ma en pa haar niet geloven, krijgt de paranormale entiteit steeds meer slagkracht. En komt uiteindelijk ook Katie tevoorschijn als een duivel uit een doos.

Dat er ooit eens een mindere “Paranormal Activity”-film zou komen, was natuurlijk te verwachten. Regisseurs Henry Joost en Ariel Schulman (die eveneens “PA 3” regisseerden) schudden weliswaar nog een paar inventieve momenten uit hun koker, maar “PA 4” lijkt eerder een inspiratieloos en ter plaatse trappelend tussendoortje dan een volwaardige verderzetting van de verhaallijn. De paranormale opnames gebeuren ditmaal met moderne technologie: webcams, Skype en de bewegingssensor van een Kinect. Meteen een van de redenen waarom “PA 4” zich vastrijdt. In de vorige afleveringen waren de opnames veel directer en ingenieuzer. Denk maar aan de goede vondst van de 'fan cam'. Ditmaal oogt alles te ongeloofwaardig (zelfs binnen de zelfopgelegde wetten van de franchise). Zo lijkt het ons sterk dat een personage op de vlucht slaat voor een klopgeest of demon met een beelden registrerende Smartphone of laptop in de hand. We zouden nog kunnen leven met die 'suspension of disbelief' indien het scenario wat standvastiger zou zijn. Ook de scenaristen modderen ditmaal echter maar wat aan. De beste momenten zijn die waarin er welhaast niets gebeurt (let op de kat). De scènes waarin de paranormale entiteit zichtbaar wordt, komen grotendeels geforceerd over (de scène in de garage) of zijn herhalingen van momenten uit de voorgaande afleveringen (het weggerukte laken).

Gimmickgewijs lijkt de bron opgedroogd: zo vervangen Joost en Schulman hun geniale keukenmeubilairstunt uit het vorige deel door een flauwe rip-off met een stuk keukengerei: alsof je “Jaws” zou inruilen voor een verdwaalde snoek. Enkel het finale shot is echt geslaagd, maar dat komt veel te laat om nog een verschil te maken. Laat ons hopen dat de serie met het vijfde deel terug de juiste klopgeestenknoppen beroert. Het herbronnen kan beginnen.