Wanneer mijn vingers na het zien van Het Vonnis rusten op het toetsenbord realiseer ik mij dat dit een stukje kan worden dat zou kunnen verschijnen in een column van één of andere publicatie maar eigenlijk een heuse, zoals steeds uitgebreide bioscooprecensie moet worden. Ik vrees dat het (voor deze ene keer) ergens een mix wordt van de twee. Want geef toe, de problematiek - het thema zeg maar - is meer dan boeiend.

Wat zou jij doen mocht je geliefde, kind of partner, doodgereden worden door een bestuurder die al meermaals veroordeeld werd voor dronken of geïntoxiceerd sturen en/of levenslang ontzet is tot sturen ?
Hoe zou jij reageren mocht een zedendelinquent in beroep een volledige straf met uitstel krijgen voor het aanranden of verkrachten van je minderjarige dochter ?
En heb je er al ooit eens over nagedacht wat er zou gebeuren mocht de persoon die je lief hebt, vermoord worden door één of andere onverlaat, zijn straf ontlopen omwille van niet correct gevolgde procedures ?  Het is niet makkelijk als burger door de bomen nog het bos te zien, zelfs als je dit echt nog zou willen. Met boomvoorbeelden als heel specifieke en makkelijk de pers halende GAS-boetes, processen die afgekocht worden door de verdachten voor een prijs die maar een fractie is van wat hen boven het hoofd zou hangen bij een strafproces, enz... is het niet de dag van vandaag niet makkelijk natuurlijk.

Filmrecensenten en filmmakers hebben over de materie ook hun idee en kunnen het in een aantal gevallen niet laten om hun mening over één en ander eens richting bevolking los te laten.
JanVerheyen hoort in de tweede categorie thuis en zegt zelf Het Vonnis geschreven te hebben en ik citeer de regisseur Uit verontwaardiging. Ik denk dat je ondertussen het plaatje al wel snapt en begrijpt dat een aantal gebeurtenissen uit het recente verleden de filmmaker tegen de borst stuiten en vroegen om een reactie op het witte doek...

Luc Segers (Koen De Bouw, zonder discussie de beste man voor deze rol) stopt aan een benzinestation. Zijn kind slaapt op de achterbank, zijn vrouw Ella gaat een automatenshop binnen aan de overkant van de straat. Het is stil, rustig, kalm, vredig zelfs op straat. Maar op de plaats waar zijn vrouw een brood wou kopen speelt zich een drama af. Ze komt er oog in oog te staan met de jongeman die haar even later voor dood achterlaat. Luc vermoedt na lang wachten dat er iets niet in orde is en kijkt even later in de ogen van de man die later de moordenaar van zijn vrouw blijkt te zijn (of, technisch gesproken, de man die ervan verdacht wordt opzettelijke slagen te hebben toegebracht met de dood tot gevolg). Resultaat : ook Segers krijgt er van langs en komt in een drie weken durende coma terecht. En we vergeten bijna te zeggen dat Verheyen ook het lot van de dochter van het paar aanwendt als extra dramatische (maar volstrekt overbodige) 'touch' in het door hem zelf geschreven scenario.

Drie weken later ontwaakt Luc Segers in een toestand van polsslag 76 én met een maskertje op de neus in een niet nader genoemd ziekenhuis. Na de begrafenis. Het horen van het woord alleen al doet zijn wereld instorten en zorgt ervoor dat hij als een gebroken man weer de draad opneemt in het dagelijks leven, zijn werk. Of probeert op te nemen. En daar eigenlijk totaal niet in slaagt wanneer de verdachte omwille van een procedurefout in geen tijd weer vrijkomt. Het vervolg kan je raden, de weduwnaar zint op weerwraak, neemt die ook waarna we afstevenen op een proces dat moeilijk anders kan dan eindigen met een vonnis eh... correctie mijnheer Verheyen - een arrest...

Het lijkt er even op dat de tijd tussen het drama aan het begin van de film en de reactie van Koen De Bouw nodeloos lang gerekt zou worden maar Jan Verheyen bewijst dat hij zijn lesje na Alias wel heeft geleerd. Dit is een stukken betere film waarbij niet altijd de verwachte rechtlijnigheid wordt gevolgd : zo wordt de 'afrekening' initieel niet in beeld gebracht en is het naar Belgische en dus ook Verheyen-normen verrassend dat op het einde van de film het 'vonnis' of eigenlijk het finale verdicht of op zijn minst het antwoord op de schuld-vraag niet klakkeloos wordt voorgelezen.
Naar rechtbankfilm-normen valt er in deze nieuwste Verheyen-prent zoals verwacht weinig vernieuwends te rapen. De tijd die Segers doorbrengt in de gevangenis beperkt zich in de film tot eten en in zijn cel zitten, de manier waarop hij omgaat met opgesloten te zijn krijgt ook al niet de minste aandacht. Dus moeten we het op vlak van hoogtepunten hebben van de pleidooien van de betrokken advocaten en het rekwisitoor van het Openbaar Ministerie in het Assisen-proces dat volgt respectievelijk Johan Leysen (Daens, Soeur Sourire maar ook The American), Jappe Claes (De Zaak Alzheimer, Dossier K. maar ook Zot van A) en Veerle Baetens (The Broken Circle Breakdown). Baanbrekend is het acteerwerk van de eerste twee niet maar het is Veerle Baetens die - alweer - een bij-zon-der sterke indruk maakt. In normale omstandigheden zou mijn spreekwoordelijk haar rechtkomen bij het aanhoren van dergelijke manier van plijten in een échte rechtszaak, maar de wijze waarop Veerle Baetens haar visie aanbrengt is ronduit sterk. Even lijkt het er nog op dat Koen De Bouw in zijn laatste woord op het proces nog met de prijs voor 'Beste Acteur' in Het Vonnis zou gaan lopen maar het is de sterk acterende Veerle Baetens die we met het spreekwoordelijke goud moeten bekronen. Knap.

De uitspraak van de jury in deze film is natuurlijk op zich voer voor discussie maar heel lang zal er niet van ideeën gewisseld worden onder mensen die de film zagen. Daarvoor is Het Vonnis niet sterk genoeg als (rechtbank-)film. In vergelijking met eerder werk is Het Vonnis echter één van de betere Verheyen-films die zich op dezelfde hoogte bevindt als Dossier K. zeg maar. Waar we in Alias niets anders konden voelen dan plaatsvervangende schaamte stellen we hier gerust dat dit er eentje is die mag gezien worden...