Stop-motionanimatiehuis Laika is aan zijn derde sololangspeelproject toe. Laika, eind jaren negentig ontstaan uit de studio’s van meesteranimator Will Vinton, liet voor het eerst van zich horen na hun bijdrage aan Tim Burton’s “Corpse Bride”. Tussendoor – en ook reeds daarvoor - werkten ze aan heel wat commercials. Hun eerste eigen project werd de door Henry Selick (“The Nightmare Before Christmas”) geregisseerde Neil Gaiman-verfilming “Coraline” die in 2009 werd uitgebracht. Drie jaar later kwam de zombiekomedie “ParaNorman” en nu is het tijd voor “The Boxtrolls” – misschien wel hun beste langspeler tot nu toe. “Coraline” zal ook wel zijn hardnekkige supporters blijven kennen, maar in vergelijking met het ietwat teleurstellende “ParaNorman” is “The Boxtrolls” in elk geval een heel mooie stap voorwaarts. Dat het allemaal wel heel dicht bij Aardman aanleunt is eerder een compliment dan een verwijt.

“The Boxtrolls” is een losse adaptatie van het geïllustreerde kinderboek 'Here Be Monsters' van de Brit Alan Snow uit 2005. De boxtrollen zijn lelijke en misbegrepen creaturen die zich hullen in kartonnen dozen en onder de grond leven in Cheesebridge, een Victoriaans ogend gehucht dat teert op zijn liefde voor kaas. Niemand van de bovengrondsen (de mensen dus) is echt tuk op de boxtrollen, maar iedereen laat hen wel met rust als ze de dooswezens spotten terwijl ze rondzwerven om afval en afgedankte producten te verzamelen. Aan die verstandhouding komt een eind wanneer het gerucht de ronde doet dat de boxtrollen een kind hebben ontvoerd en het vervolgens hebben opgegeten. De bazen van Cheesebridge (te herkennen aan de witte hoed die ze dragen) geven daarop aan Archibald Snatcher (stem van Ben Kingsley) de toestemming om de boxtrollen op te jagen en te vernietigen. In ruil wil Snatcher (die een rode hoed draagt) een deel van de machtskoek en dus een witte hoed.

Snatcher ziet zijn machtsgeile plannen gedwarsboomd door Eggs (Isaac Hempstead-Wright), de jongen die tien jaar geleden door de boxtrollen werd ontvoerd, maar niet door hen werd opgegeten. Integendeel, Eggs werd liefdevol door hen geadopteerd en opgevoed als een echte boxtroll. Eggs waagt zich bovengronds om de gevangen genomen boxtrollen te bevrijden en komt zo in contact met Winnie (Elle Fanning), de ondernemende dochter van de Cheesebridgeburgemeester (Jared Harris). Samen proberen ze er de angstige mensen van Cheesebridge van te overtuigen dat de boxtrollen eigenlijk liefdevolle wezens zijn die het helemaal niet verdienen om uitgeroeid te worden. Dat is echter buiten Snatcher gerekend: die heeft immers een verborgen agenda en lijkt zelfs van plan om over menselijke lijken te stappen in ruil voor een plaats op het hoogste machtsechelon.

Het verhaal van “The Boxtrolls” is in essentie opgewarmde kost: de strijd tussen inwoners van een bovengrondse en ondergrondse wereld is even oud als de kinderkopjes op de Via Appia en werd onder meer twee jaar terug nog gebruikt in het fijne “Ernest & Celestine”. Wat initieel ontbreekt in de centrale verhaallijn, zit voluit in de details: durf, lef, geinige vondsten en een ongebreidelde fantasie. En dat alles geserveerd met een duidelijke voorkeur voor het macabere. ’t Lijkt zoals gezegd op wat Aardman serveert, zij het met een gezonde hoek af.

“The Boxtrolls” is fijngelaagd vertier voor animatieliefhebbers van alle leeftijden, met een teneur die – nu Aardman toch ter sprake is gekomen – heel dicht aanleunt bij het onderschatte “Pirates ! Band Of Misfits”. Al is het eigenlijk een beetje overbodig om “The Boxtrolls” in de comparison capacitator te gieten: Laika levert een film af met een eigen smoel en ’t is een schone. Mooi ook hoe tijdens de eindgeneriek op een heel originele manier de vierde muur even wordt doorbroken. Jullie mogen van ons zeker naar al dan niet goede gewoonte met de kroost naar de jaarlijkse Sinterklaaskinderfilm trekken (dit jaar is er zowaar keuze tussen de live actionprent “Sinterklaas En Het Pratende Paard” en de animatiefilm “Trippel Trappel”), maar onthou de kindertjes - en jezelf - in geen geval de extra portie lekkers waarmee zwarte, witte of vanillecrèmekleurige piet gretig rondstrooit in “The Boxtrolls”. Je zal het je niet beklagen.