Het dagboek - en bij uitbreiding het volledige korte leven - van Anne Frank is niet in de nevelen van de tijd verdwaald. Het is vandaag de dag nog steeds relevant, zowel om het verleden niet te vergeten als om raciale en andere vooringenomen polarisaties anno nu een schop onder en tegen de kont te geven.

Voor degenen die het toch in Bergen-Belsen horen donderen: Anne Frank stierf in februari 1945 op vijftienjarige leeftijd in een concentratiekamp nadat ze door de nazi’s samen met haar familie en een paar andere onderduikers was ontdekt in het huis in Amsterdam waar ze zich twee jaar wist te verbergen. Tijdens die twee jaar schreef ze een dagboek dat in 1947 door haar vader Otto - het enige lid van het gezin dat de holocaust wist te overleven - werd gepubliceerd en uitgroeide tot een literaire en geschiedkundige sensatie die een ongefilterde kijk van een van haar vrijheid beroofd tienermeisje op de gruwelen van de tweede wereldoorlog brengt - en dat dan ook nog eens op de vooravond van haar dood.

Het verhaal van Anne Frank is al ettelijke keren verfilmd en geadapteerd, en de Israëlische cineast Ari Folman - die zich in 2008 in de kijker filmde met de autobiografische animatie-uppercut Waltz With Bashir - voegt aan die lange rij nu ook een tekenfilmadaptatie toe. Zij het een met een draai: Where Is Anne Frank is immers niet zomaar een interpretatie van het dagboek. Het is een als magisch-realistisch sprookje verpakte fantasievolle uitbreiding die de parallellen tussen toen en nu heel duidelijk blootlegt. Met als orgelpunt een climax waarin er onbeschaamd een dozijn lansen wordt gebroken voor mensenrechten en een humane aanpak van vluchtelingencrisissen. Narratief is die barricadefinale niet het beste moment van de film, maar daarover vittend vallen is eigenlijk onheus gezien de menselijke boodschap die aan het leven en de dood van Anne Frank wordt gereflecteerd. Soms is er nu eenmaal een voorhamer nodig om stilte en cynisme te doorbreken.

Where Is Anne Frank werd productioneel ondersteund door onder meer het Anne Frank Fonds, de UNESCO en de Foundation Of The Memory Of The Shoah en was ruim tien jaar in productie. In totaal werkten zo’n twaalf internationaal verspreide animatiehuizen mee aan de productie die met onder andere Israëlische, Belgische, Franse, Luxemburgse en Nederlandse fondsen werd gefinancierd. En het resultaat mag er zijn: de animatie is bij tijd en wijlen verbluffend, het oog voor detail lovenswaardig en de magische insteek origineel - zij het niet altijd waterdicht.

Anne Frank noemde haar dagboek Kitty zodat ze niet het gevoel had dat ze haar levensverhaal aan abstracte witte pagina’s toevertrouwde, maar aan een imaginaire leeftijdsgenoot. Folman maakt van Kitty een echt personage dat op een magische stormnacht als een geest uit een fles tot leven komt in het huis/museum van Anne Frank. Kitty wil weten waarom Anne al zolang niets meer van haar heeft laten horen en gaat er prompt met het dagboek vandoor - dat is nodig omdat ze enkel maar ‘leeft’ als ze in de buurt van het boek vertoeft. Via flashbacks toont Folman periodes uit het leven van Anne en in het heden toont hij de zoektocht van Kitty naar de waarheid omtrent haar verdwenen vriendin. Daarbij sluit ze ook vriendschap met een vluchteling die haar helpt om uit de klauwen van de politie te blijven. De scènes in het door de Duitse troepen bezette Nederland laten zich nauwelijks op een valse noot betrappen met op het voorplan marcherende doodskopnazi’s en een heel secure reconstructie van het achterhuis. De avonturen van Kitty in de huidige tijd zijn eveneens mooi geanimeerd - al zwalpen sommige magisch-realistische kronkels iets teveel of zijn ze ietwat bij de haren gesleurd. Maar dat is Folman en zijn uitgebreide animatiecrew allemaal vergeven gezien de branie, het lef en vooral het humane karakter waarmee Where Is Anne Frank is gemaakt.

En nog meer zo omdat de film parallel aan de ‘hebt mekaar lief, godmiljaar’-boodschap ongebreideld hoopvol en jeugdig enthousiasme propageert.

Gezien op Film Fest Gent.