Net zoals Rita Deneve destijds voor de allereerste keer de liefde tegenkwam, plaatst Jane Campion hier voor de allereerste keer een man in de hoofdrol. En eigenlijk ook een beetje omdat ze de liefde tegenkwam.

Campion raakte immers compleet overdonderd door Thomas Savages uit 1967 stammende roman The Power Of The Dog. Een roman die zich wentelt in zogenaamde toxic masculinity terreur en die thematisch gezien in deze hashtagtijden misschien nog relevanter is dan op het moment dat Savage zijn roman schreef. Een roman die lang geleden al eens naar de verfilmingtafel probeerde te schuiven met Paul Newman in het zadel. Volgens Campion waren er doorheen de jaren in totaal vijf filmopties op het boek genomen, maar geen enkele wierp vruchten af.

Gelukkig voor haar, daar ze met deze ‘man in de hoofdrol’-film naadloos aansluiting vindt bij haar ‘vrouwenfilms’. Want opnieuw zoomt ze in op een individu - maar ditmaal dus geen vrouw - dat verstrikt zit in een door maatschappelijke of sociale druk gekenmerkt keurslijf. Net zoals in The Piano en Portrait Of A Lady en eigenlijk dus ook in de rest van haar oeuvre. En daarvoor moet je al een tijdje terug in de tijd, daar haar laatste film - het John Keats-Fanny Brawne-onderonsje Bright Star - uit 2009 stamt. Niet dat Campion sinds die tijd heeft stilgezeten getuige haar betrokkenheid in de uit twee seizoenen bestaande televisiethriller Top Of The Lake.

Een pertinente vraag die Campion in The Power Of The Dog oproept is of de ruwe en zich in misogynie wentelende machobolster van rancher Phil Burbank aangeboren is of dat het eerder een conformistisch masker is dat hij draagt omdat het van hem wordt verwacht. Of een waarmee hij persoonlijke demonen probeert te weren door zich bijvoorbeeld extreem homofoob op te stellen terwijl het duidelijk is dat hij zelf ook homoseksuele gevoelens koestert of in elk geval ooit koesterde. In een ruwe wereld van veedrijven en mannelijke dominantie blijkt er voor hem geen plaats voor kunstminnende intelligentie - die hij nochtans wel bezit - en empathie. Zaken waar zijn broer nochtans wel weg mee weet. Een complexe persoonlijkheid dus deze Bill, en één die het doek/scherm mag domineren in een verschroeiende vertolking van een in methodmodus verkerende Benedict Cumberbatch die als voorbereiding echt op een ranch in Montana verbleef en er zelfs stieren castreerde. En die tijdens de opnames naar verluidt ook buiten beeld volledig in karakter bleef.

Burbank krijgt heel wat kansen om zijn dominantie te botvieren. Zijn broer (Jesse Plemons) met wie hij samen de familieranch beheert noemt hij zonder schroom ‘dikke’ en wanneer die dikke trouwt met een fragiele weduwe (Kirsten Dunst) die een eethuis uitbaat is het hek helemaal van de dam. Zeker omdat die vrouw samen met haar verraderlijk-schriele zoon (Kodi Smit-McPhee) ook op de ranch komt wonen. Waarop hij Dunst - in het echte leven ook getrouwd met Plemons - op een slinkse manier begint te terroriseren, het gezag van Plemons ondermijnt en probeert om Smit-McPhee in zijn lasso te strikken.

Het Montana anno 1925 werd door Campion integraal in Nieuw-Zeeland gereconstrueerd. Genoeg weidse vlakten daar om als spiegelbeeld te fungeren en de Burbank-ranch werd er netjes speciaal voor de film neergezet. De magie van de cinema, zoals dat heet. Toch is die ranch eerder een tijd en ruimte-omkadering daar The Power Of The Dog zich eigenlijk bovenal aandient als subtiele en vaak claustrofobische karakterthriller. Ja, er zijn rotspanorama’s, koeien, paarden en een verdwaalde Indiaan maar wat je achteraf vooral bijblijft is de donkere teneur van de personages die waarschijnlijk niet toevallig vaak gedijen in een bewust donkere fotografie waarin je soms niet veel meer ziet dan luciferflitsen en kaarsvlammen.

Campion laat veel ruimte voor interpretatie en dingen die niet worden gezegd of getoond zijn daarbij vaak belangrijker dan wat je wel te zien krijgt. Het is die schemerzone die ervoor zorgt dat The Power Of The Dog bekoort als tikkende tijdbom op maat van de aanhouder die zijn geduld wel degelijk beloond wil zien. De steeds voelbaar op het voorplan staande imminente tragedie krijgt immers pas in de allerlaatste minuut een ontlading, en dat is er dan meteen een waar je achteraf nog een boompje kan over opzetten ook. Tegendraadse cinema dus die zich in de eerste plaats aandient als een in karakteriële giftigheid grossierende psychologische aderlating. Ergens in het midden al kippenvelvervellend met een banjoscène die qua onderhuidse spanning niet moet onderdoen voor het klassieke Deliverance-duel dat ook al een voorbode bleek voor een afdaling in de psyche van op zijn zachtst gezegd donkere zielen.