Film Fest Gent biedt in zijn vierenveertigste editie een mooi platform aan Belgische cineasten met een Koerdische achtergrond. Zowel Bülent Öztürk als Sahim Omar Kalifa draaiden reeds een paar gelauwerde kortfilms, en mogen nu allebei hun langspeeldebuut voorstellen op het festival. Öztürk heeft “Blue Silence” onder de arm, Kalifa jongleert met “Zagros”. Kalifa’s film werd meegeproduceerd door het Belgische productiehuis A Private View, en medestichter Jean-Claude Van Ryckeghem polijste mee aan Kalifa’s script. Voor het camerawerk tekende Ruben Impens present.

Kalifa vluchtte als twintiger weg uit Koerdistan en kwam in 2001 in België terecht, zeven jaar later studeerde hij als filmmaker af aan Sint-Lukas. Zijn kortfilms konden op heel wat bijval en prijzen rekenen, en zowel “Baghdad Messi” als “Bad Hunter” haalden de shortlist voor de Oscar voor beste kortfilm. Die erkenning zorgde ervoor dat Kalifa sinds vorig jaar lid is van de Academy Of Motion Pictures Arts & Sciences, en dat hij dus Oscarstemgerechtigd is.

In “Zagros” haalt Kalifa nogal wat onderwerpen aan die vaak leiden tot verhitte debatten en discussies. Bloedwraak, de vluchtelingenproblematiek, de onderdrukking van de vrouw, traditioneel versus progressief denken … ze vormen de omtrek van het oppervlak waarin de personages in “Zagros” elkaar zoeken en afstoten. Zagros (Feyyaz Duman) is een herder in een bergdorp in Koerdistan en een van de zonen van de dorpsoudste. Het in diens ogen promiscue gedrag van Zagros’ echtgenote Havin (Halima Ilter) doet een hetze ontstaan waarop Havin besluit om samen met haar negenjarige dochter via Istanboel naar Brussel te vluchten waar ze een neef heeft die taxichauffeur is. Havins onvermogen om nog langer te aarden in het kleine dorp speelt eveneens een rol in de beslissing om haar man achter te laten.

Eens bekomen van de shock besluit Zagros zijn vrouw en kind achterna te reizen. Om Brussel te bereiken ziet hij zich verplicht om in zee te gaan met mensensmokkelaars. Via de hulp van de Koerdische gemeenschap in Brussel vindt hij Havin en zijn dochter terug. De barst die hun huwelijk heeft onwricht, laat zich echter niet zomaar lijmen. Zeker niet omdat Zagros’ vader invloed blijft uitoefenen en van zijn zoon eist dat hij de gepaste represailles treft.

Wars van het maatschappelijke draagvlak is “Zagros” een karakterstudie over een man die integer probeert te vechten tegen innerlijke demonen die het hem lastig maken zijn (huwelijks)geluk te omarmen. Door het verhaal neer te poten in een realistisch en akelig conflict tussen verschillende culturen en cultuurstromingen toont Kalifa aan hoe urgent zijn film is. En hoe zwart-witsituaties meer dan eens grijs zijn, zeker die waarin de waarheid en leugen haasje-over spelen zodat dat niemand om den duur nog weet waar de waarheid begint en de leugen eindigt. Aan de meet vertelt “Zagros” uiteindelijk evenveel over falende communicatie tussen individuen als over het gevaar van indoctrinatie en de steriele gruwel van eeuwenoude tradities waarin rede en menselijkheid zich niet kunnen bevrijden uit een noodlottig keurslijf. 

Gezien op het Filmfestival van Gent.