Valkyrie
verdeler
acteur/actrice (18)
regisseur (1)
producent (1)
Zoals alle hoge knotwilgen ving ook Adolf Hitler veel wind: tijdens zijn bewind werden nogal wat aanslagen op zijn leven beraamd, maar geen enkele was zo spectaculair als het bompakket dat Claus von Stauffenberg in een vergaderzaal in Hitlers hoofdkwartier liet ontploffen, (amper) negen maand voor de geallieerden een eind maakten aan het Europese luik van WO II.
“Valkyrie” is een film die het goed zou doen in de Canvasprogrammatie: dit is immers een interessante geschiedenisles waarin de aanslag op Hitler door een groep dissidente militairen gedetailleerd en historisch accuraat uit de doeken wordt gedaan. De nadruk ligt niet zozeer op de actie (al is de bomaanslag ontegensprekelijk de beste scène van de film), maar meer op de voorbereiding en de nasleep. De belangrijkste pion in dit plan om Hitler te vermoorden was kolonel Claus von Stauffenberg. Ooit een devoot volgeling van Hitler, maar na jaren aan het front tot inkeer gekomen. Hij beseft dat Hitler niet het beste is dat Duitsland is overkomen, is de gruwelijkheden van de SS beu en droomt van een nieuw Duitsland zonder de Führer. Nadat Stauffenberg tijdens een missie in Afrika gewond raakt (hij verliest een oog, zijn rechterhand en een paar vingers aan zijn linkerhand) wordt hij gerekruteerd door een netwerk dat al verschillende aanslagen tegen Hitler zag mislukken. Von Stauffenberg slaagt erin de marsorders van Hitlers reserveleger aan te passen, zodat de troepen na de dood van hun leider verplicht zijn Hitlers volgelingen te arresteren. Von Stauffenberg kan ook doordringen tot een kring hooggeplaatsten die moeiteloos in de buurt van Hitler kan komen. Op 20 juli 1944 denkt hij dat hij niet kan falen: gewapend met twee bommen trekt hij naar Hitlers militaire hoofdkwartier Wolfschanze om er de tuigen tijdens een strategische bespreking te detoneren…
Nu de Duitsers zelf met succes komaf maken met hun oorlogsverleden op het grote witte doek (“Sophie Scholl”, “Der Untergang”, “Das Leben Der Anderen”), zaten ze niet echt te wachten op een Hollywoodversie van de beruchte aanslag op Hitler. Al had het initiële protest niet zozeer te maken met het Amerikaanse karakter van het project, maar wel met Tom Cruise die in de huid van Von Stauffenberg kruipt. Zijn openlijke devotie voor Scientology is veel Duitsers een doorn in het oog, en aanvankelijk kreeg de filmploeg geen toestemming om op een paar authentieke locaties te filmen. Uiteindelijk draaiden de zeilen bij (heel wat Duitse filmpersonaliteiten zoals regisseurs Wolfgang Petersen en Florian Henckel Von Donnersmarck noemden de boycot waanzin), en kregen Cruise en co. toch toestemming om beroemde plaatsen zoals het Blenderblock, de plaats waar de samenzweerders destijds werden geëxecuteerd, te betreden.
Regisseur Bryan Singer (“The Usual Suspects”, “X-Men”, “Superman Returns”) en zijn semivaste scenarist Christopher McQuarrie wilden zoveel mogelijk authenticiteit in het verhaal. En die zit er ook in: de gebruikte meubelstukken, vulpennen enz. stammen nog uit Nazi-Duitsland, bijna elke gebeurtenis wordt (academisch) voorafgegaan door datum en uur, en het bloed, zweet en tranen die het complot vergden, nemen een opvallend grote hap uit de speelduur. Goede bedoelingen bij de vleet dus, maar helaas is “Valkryrie” als spannende nagelbijter net als de bom in von Stauffenbergs aktetas niet krachtig genoeg. Diepgaand wordt het nooit, en de film voelt vooral aan als een gemiste kans. Er zijn genoeg momenten waarop “Valkyrie” zich op gang lijkt te trekken, maar de meeste spannende scènes vallen stil nog voor ze goed en wel op snelheid zijn gekomen. Positief is dat Tom Cruise (met ooglapje en zonder rechterhand – die is netjes digitaal geamputeerd door Sony Pictures Imageworks) niet alle aandacht opeist, zodat ook de zweetparels op het voorhoofd van de andere samenzweerders in beeld mogen komen. De scènes met Carice Van Houten als Von Stauffenbergs echtgenote zijn dan weer totaal overbodig en flets, en dienen enkel maar om wat romantische beelden in de trailer te kunnen stoppen en de film een iets epischer gehalte te geven. United Artists (die de film in Amerika verdeelt) had het trouwens niet onder de markt bij het promoten van de film: de eerste trailer werd afgekraakt en koel onthaald, waardoor UA de complete campagne van de film herwerkte. Met succes zo blijkt, want in Amerika haalde de film vlotjes de kaap van 80 miljoen dollar aan de kassa.
“Valkyrie” een slechte film noemen is een brug te ver, maar het blijft een historische thriller die nergens verrast en conventionaliteit verwart met banaliteit. De kans dat je na de aftiteling vrolijk siegend de bioszaal uithuppelt, is dan ook klein.
26-12-2008 | Plaats 4 | $ 21.027.007 |
02-01-2009 | Plaats 4 | $ 14.094.617 |
09-01-2009 | Plaats 7 | $ 6.662.000 |