Jordan Peele had zijn langspeelstart al niet gemist met “Get Out”, en struikelen met opvolger “Us” doet hij ook niet. De buzz rond de opvolger is sterk genoeg om van de prent al in het eerste weekend een commercieel succes te maken, en in persmiddens regent het zo goed als volledig lovende recensies. Hear ye, hear ye, komt dat zien, enzovoorts. Ook wij gaan jullie niet tegenhouden om de hype te volgen. Integendeel. Al kunnen we niet om het feit heen dat Peele in zijn poging om naast een goede huiverfilm ook een relevante sociale parabel te willen draaien toch geen volledige slamdunk heeft afgeleverd. Waar hem bij het nog steeds zalige “Get Out” her en der een gebrek aan ambitie werd verweten buiten de plotgimmick om, zou je nu kunnen besluiten dat “Us” af en toe dreigt te struikelen onder een teveel aan ambitie.

Op zich is “Us” een slasherprent die nauw aansluit bij home invasiontitels als “The Strangers” en “The Purge”. En is vanuit die optiek niet bijster origineel, zij het wel stukken beter gemaakt. De insteek is ook origineel: de gezinnen die hier worden aangevallen zien zich immers geconfronteerd met moordenaars die hun exacte dubbelgangers zijn. Als nachtmerrieconfrontatie kan dat tellen. En dat zou ook al zo geweest zijn indien die dubbelgangers zich niet uitdosten in rode mantels of goudkleurige scharen met zich meedroegen.

Bloed dat rijkelijk vloeit in een lugubere sfeer: als horrorkapstok zit “Us” goed. Het gezin dat we zien vechten tegen hun dubbelgangersdemonen is dat van Adelaide Wilson (Lupita Nyong’o, opnieuw een sterke acteerprestatie op haar cv mikkend). Zij is getrouwd met Gabriel (Winston Duke) en moeder van Jason en Zora. Wat een vreedzame kustvakantie moest worden voor dit viertal, wordt dus een nachtmerrie wanneer vier niet zo vreedzame gezinsdubbelgangers plots in de woonkamer staan. En ’t is niet om te pim-pam-petten of een stukje cake mee te eten.  

Waarom ze daar staan, zouden we je kunnen vertellen. Maar dat doen we niet: het zou een beetje onfair zijn om een plot met een insteek die pas halverwege duidelijk wordt al vooraf uit de doeken te doen. Weet wel dat je best je hersencelletjes activeert: is het niet tijdens de film, dan toch zeker achteraf. De kans dat je nog een filmgerelateerde babbel wil slaan na “Us” over “Us” is reëel. Om goede redenen en om slechte redenen. Goed, omdat de manier waarop Peele onder het mum van een genrefilm iets relevants wil aankaarten. Minder, omdat de manier waarop niet altijd waterdicht is of toch minstens voor interpretatie vatbaar is. In die optiek is “Us” dan misschien wel filmisch matuurder dan “Get Out”, op het niveau van onversneden filmplezier vonden wij de eersteling als puntje bij paaltje komt net daardoor misschien wel nog altijd een tikkel beter. Of dwalen wij? Praten en babbelen, we zeiden het al.

Leuk om te weten is dat Jordan Peele intussen druk in de weer is als creatief brein van een nieuwe serie paranormale verhalen onder de “Twilight Zone”-vlag die later dit jaar nog in Amerika in première gaat. Het kost niet veel moeite om “Us” te zien als lange pilootaflevering daarvan. Of als een remake van een vroegere aflevering. Peele liet zich immers inspireren door de episode “Mirror Image” uit 1960 waarin Vera Miles zichzelf geconfronteerd ziet met een dubbelgangster. Al is dit zeker geen remake: Peele slaat immers een weg die helemaal uniek die van hem te noemen is. En waarin zelfs plaats is voor een heel atypisch gebruik van The Beach Boys en Minnie Ripperton. Het zorgt alvast voor een film waarvan dit jaar zeker geen dubbelganger meer zal opduiken.

Mooi is ook dat “Us” door zijn gelaagdheid en cinematografische souplesse een film is die je rustig twee of meerdere keren kan bekijken. De kans dat je telkens een nieuw detail ontdekt waardoor alles wat je reeds had geïnterpreteerd op losse schroeven komt te staan is zeker reëel. Of hoe Jordan Peele zich met dusver twee films op de markt heeft gezet als cineast van slow burn cinema. Doe er jullie voordeel mee. Zeker omdat de sterkere kanten tiental keer sterker zijn dan de zwakkere zwak.