En hopla, nog maar eens een dystopische sciencefictionthriller waarin moedertje aarde op sterven na dood is en de overlevenden loodrecht tegenover elkaar komen te staan in een rijk versus arm-spelletje Stratego. Vorig jaar hadden we  Elysium, dit jaar “Snowpiercer”. Op het vlak van originaliteit legt “Snowpiercer” alvast de beste geloofsbrieven voor.

Na een gefaalde poging om de opwarming van de aarde te counteren door een experimenteel goedje in de atmosfeer vrij te laten is onze wereldbol herschapen in een complete ijsvlakte. Iedereen die de ramp overleefde zit samengepropt in een superlange trein met een eigen gesloten ecosysteem die exact een jaar nodig heeft om eenmaal rond de aarde te rijden. Vooraan zit de nog van luxe genietende elite, helemaal achteraan de derdeklaspassagiers die door militaire stoottroepen onder de knoet worden gehouden, enkel proteïnerepen te eten krijgen en als het vuil van de straat worden behandeld.

De trein wordt vanuit een hermetisch afgesloten locomotief bestuurd door Wilford (van wie hij niet verklappen door wie hij wordt vertolkt, daar hij pas in het laatste halfuur een gezicht krijgt), de uitvinder van de trein en op zijn eigen speciale wijze eigenlijk de redder van de mensheid. Niet dat de verdrukten in de derde klasse daar om malen: als er één ding is dat zij willen is het hun gram halen bij Wilford en een eind maken aan de tirannie, zelfs al kost hen dat hun leven. Aanvoerder van de nakende opstand is Curtis Everett (Chris “Captain America” Evans). Hij wordt door de rest van de derdeklassers als een soort Messias beschouwd, en wanneer hij weet krijgt van een gevangene (Song Kang-Ho) die het talent bezit om alle deuren in de trein te openen is de revolutie een feit. De slotentovenaar bevrijden mag dan wel relatief eenvoudig zijn, de locomotief bereiken blijkt geen peulschil. Achter elke deur schuilen nieuwe gevaren, en hoe verder de tocht vordert, hoe surreëler en helser de treinindeling wordt.

Zuid-Koreaans beeldenstormer Joon-ho Bong (“Memories Of Murder”, “The Host”) haalde de mosterd voor “Snowpiercer” bij de driedelige Franse graphic novel 'Le Transperceneige' waarvan het eerste deel in 1984 verscheen en het laatste in 2000. Bong was meteen verkocht toen hij de strip las en wist samen met Chan-Wook Park (“Oldboy”, “Stoker”) de rechten te verzilveren. Bong legde nogal wat eigen accenten in de adaptatie, inclusief een fiks aantal robuuste actiescènes. Jammer is dat het intrigerend gegeven zelden echt spannend wordt: adoratie voor de set-up en de manier waarop het interieur van de trein is vormgegeven (inclusief Sea Life-wagon) halen het uiteindelijk op de tril- en rilfactor, waardoor “Snowpiercer” in zijn totaliteit minder snedig is dan had gekund. Ook de brede humor (Tilda Swinton met vals gebit en visbokaal-bril bv.) vloekt soms met wat in de eerste plaats een tegen de ribben klevende adrenalinerit zou moeten zijn. Begrijp ons niet verkeerd: “Snowpiercer” is wel degelijk een must voor de fans van intelligent en origineel actievoer, en hoogstwaarschijnlijk minder stupide dan wat een door Hollywood gesuikerde versie zou hebben gebracht. Toch voelden we hier niet de meesterwerktouch zoals veel anderen dat wel doen.

Van meet af aan was duidelijk dat “Snowpiercer” Bongs eerste Engelstalige film zou worden. Grotendeels toch, want met Song Kang-Ho (in zijn derde samenwerking met Bong) bleef de Oosterse invalshoek intact. Toch had Bong geen zin om met het project naar Hollywood te trekken en wou hij veilig buiten de tentakels van het Amerikaanse studiosysteem blijven: hij vond een groot deel van zijn fondsen in Zuid-Korea zelf en nam het gros van de prent op in de Praagse Barrandov-studio’s. Een goede beslissing bleek naderhand, daar de artistieke integriteit een flinke knauw kreeg toen de Weinsteinbroers beslisten om “Snowpiercer” deze zomer in Amerika in een hertimmerde versie uit te brengen (twintig minuten korter dan de originele versie en voorzien van een voice over). Voor wanneer een opstand van misnoegde cinefielen ?