Met zijn debuut Crazy Heart had cineast Scott Cooper geluk: wat in wezen een eenvoudig verhaal was over een countryzanger op zijn retour, transformeerde door de Oscarwinnende vertolking van Jeff Bridges in een mooi en zelfs ontroerend kijkstuk. Voor zijn opvolger kon Cooper rekenen op de verzamelde talenten van Christian Bale, Casey Affleck, Woody Harrelson, Sam Shepard, Willem Dafoe en Forest Whitaker, én op productionele steun van Leonardo DiCaprio en Ridley Scott. Dat moet vonken geven denk je dan, maar niet iedereen zal zich geneigd voelen er een vuurtje mee te stoken. Wie als nihilist Killer Joe te leuk en The Counselor te gepolijst vond, kan met Out of the Furnace aan de slag. Wie bij die vorige twee al braakneigingen kreeg, past beter.

Cooper is alvast vriendelijk genoeg om zijn intenties vanaf de eerste scène kenbaar te maken. Woody Harrelson mag daarin als redneckoutshot een hotdogworst in de keel rammen van zijn vrouwelijk gezelschap en beukt voor de goede orde ook een omstaander de hersens in. Ja, dit is zo’n film. Eén die twee uur de onderbuik van de Amerikaanse samenleving blootlegt in North Braddock, Pennsylvania. Waar een staalfabriek voor werkgelegenheid zorgt (of liever zorgde, want het goedkope Chinese staal krijgt de economische bovenhand op het inlands product), Irakveteranen doelloos rondzwerven en drank en drugs tot het dagelijks levensbeeld horen. Voor Cooper de geschikte biotoop om een iets voor de hand liggende parabel over broederschap en wraak in neer te poten.

De familie Baze woont al vele generaties in North Braddock. Met een bejaarde vader die op sterven ligt, ziet Russell Baze (Bale, met sluik haar, tatoeages en heel wat kilo’s minder dan in American Hustle) zich genoodzaakt de echte broodwinner te worden. Zijn broer Rodney (Affleck) zoekt zijn heil als vrijwilliger in Irak, maar een stabieler mens wordt hij daar niet door. Om zijn broer te beschermen koopt Russell met zijn weekloon zelfs de schulden af die Rodney heeft bij ‘zakenman’ John Petty (Dafoe). En dan slaat het noodlot toe: Russell rijdt in een dronken bui een auto aan, en bij de crash komen de inzittenden van die wagen om. Bale krijgt een gevangenisstraf en in die tijd gaat het met Rodney van kwaad naar erger. Hij zoekt zijn heil in illegale knokpartijen met de blote vuist (een beetje zoals Matthias Schoenaerts in De Rouille et d’Os) en kan Petty overtuigen om voor hem een gevecht te regelen dat wordt georganiseerd door Harlan DeGroat (Harrelson) daar het grote geld daar te rapen valt. DeGroat is echter niet van plan geld vrij te maken voor Petty en Rodney, en na Rodneys gevecht komt DeGroats ware aard naar boven. Om zijn broer te wreken gaat Russell uiteindelijk samen met zijn oom (Shepard) de confrontatie aan met DeGroat.

Out of the Furnace is op zich een eenvoudig wraakverhaal waarin een ‘tough guy’ hemel en aarde beweegt om de familie-eer te wreken. Voer voor eender welke actieheld dus, maar met de cast die Cooper ter beschikking heeft verwacht je toch wat meer. En dat krijgen we niet. Cooper mag het voor de hand liggende thrillermechanisme dan wel verkopen als een in symboliek gedrenkt essay over 'the American nightmare', uiteindelijk blijft het opgewarmde kost. De plot is voorspelbaar, de karakters onappetijtelijk en sommige scenarionaden te vaag of onbeduidend (die waarin Zoe Saldana bij Whitaker intrekt heeft zelfs helemaal geen dramatische spankracht).

Cooper hengelt trouwens iets te nadrukkelijk naar aandacht met overgeregisseerde scènes zoals die waarin het lot van Affleck wordt afgewisseld met dat van een neergeschoten hert. Keuzes die ervoor zorgen dat Out of the Furnace ei zo na aan zijn eigen pretenties ten onder gaat. Of hoe ‘a murder ballad’ er niet noodzakelijk baat bij heeft om zich als psalm te vermommen.