Een film is niet altijd zoals een doos chocolaatjes. Soms is het ook gewoon een doorzichtig glas water en weet je wel vooraf wat je gaat krijgen. Zoals bij The Mauritanian bijvoorbeeld.

Gebaseerd op ware feiten vertelt deze film het verhaal van de Mauritaniër Mohamedou Ould Slahi die zonder enige vorm van officiële aanklacht veertien jaar en twee maanden onschuldig zat opgesloten - het overgrote deel van de tijd in Guantanamo Bay - op verdenking van terrorisme na de aanslagen op nine eleven. En niet zomaar terrorisme, hij werd zelfs aanzien als een van de initiatiefnemers van de aanslagen. Dus ja, dan weet je grotendeels wat je gaat te zien krijgen: niet zo menslievende militairen die hun hand niet omdraaien voor een paar rondjes mensonterend martelen, ijverige advocaten en mensenrechtenactivisten die proberen om het deksel van onwelriekende potjes te krijgen en ander godgeklaagd onrecht proberen aan te kaarten. En op het eind echte archiefbeelden om de cirkel rond te maken.

Toch maar thuis blijven dan? Hoeft niet, want het is niet omdat je vooraf weet wat je gaat te zien krijgen dat het daarom slecht/minder goed is. Want ‘voorspelbaar’ of niet, voor films die er een edele sport van maken om onrecht aan te klagen zal er (hopelijk) altijd een plaats in de bioscoop zijn. En dan is het extra mooi als de regisseur van dienst - Kevin Macdonald in dit geval – een balans vindt tussen inhoudelijk hameren en filmisch begeesteren. Dat Macdonald - die bijna evenveel documentaires als speelfilms op zijn conto heeft staan - weet hoe hamerend te begeesteren maakt van The Mauritanian interessante cinema. Zij het niet zonder valkuilen: Macdonald windt geen doekjes om de sympathie die hij voor Slahi voelt, sommige gebeurtenissen worden niet altijd even sterk geduid, de personages zijn meer als stereotypes -‘de advocaat, het advocatenhulpje, de aanklager - te omschrijven dan als uitgewerkte personages en manipulatie loert altijd wel ergens om het hoekje. Er zijn zeker momenten aan te duiden waarop Macdonald het moeilijk heeft om het grijze, zwarte en witte van elkaar te scheiden, maar zijn film blijft voor het overgrote deel netjes overeind terwijl hij het blauw-drukboekje van de warefeitencinema volgt. En daar hoort ook het condenseren van feiten bij, al is het maar om alles binnen het tijdsframe van een speelfilm verteld te krijgen.

De inspirerende cast is een deel van de filmische lijm: het is Jodie Foster die marketinggewijs het meest wordt uitgespeeld met haar vertolking van advocate Nancy Hollander, al is het echte acteerhart van de film Tahar Rahim in de rol van Slahi. Het is dan ook zijn verhaal, zijn getuigenis en zijn leven dat op het voorplan staat. En Rahim - bezig aan een boerenjaar nadat hij eerder al zijn gemene zijde liet zien in de BBC/Netflix-reeks The Serpent - portretteert met een sterke vertolking niet alleen Slahi, maar zowat elke gevangene die door de CIA werd gemarteld op Guantanamo Bay in de nasleep van de aanslagen in november 2001. En dat zijn er volgens de eindgeneriek nogal wat: bijna achthonderd, en slechts vijf ervan werden daadwerkelijk schuldig bevonden.

Wil je zien hoe dun de lijn is tussen wet en gerechtigheid? The Mauritanian is jouw film. Wil je zowel de Bushadministratie als die van Obama een krassende veeg uit de pan zien krijgen? The Mauritanian is jouw film. Wil je je wenkbrauwen fronsen bij het heel nadrukkelijke Amerikaanse accent van Benedict Cumberbatch als aanvankelijke aanklager in de Slahi-zaak? The Mauritanian wacht op jou met genoeg verontwaardiging om je twee uur en tien minuten met de neus op niet zo fijne wereldfeiten te drukken.

The Mauritanian doet precies wat het moet doen: niet meer, niet minder. Maar soms is precies net goed genoeg. Zoals een glas helder en doorzichtig water. Gloek gloek gloek en schol.