Jackie
verdeler
acteur/actrice (12)
regisseur (1)
producent (5)
uitvoerend producent (9)
director of photography (1)
scenarist (1)
beeldmonteur (1)
productieontwerper (1)
kostuumontwerper (1)
componist (1)
Biografieën hoeven niet groots of episch te zijn. Dat mag natuurlijk, zeker als de makers een (bijna) volledig leven min of meer relevant naar het witte doek willen vertalen. Aan de andere kant van het spectrum staat de microbiografie. Dan wordt slechts een korte levensperiode behandeld, en heb je als kijker best voorkennis om die periode te kunnen plaatsen in het grote (onverfilmde) plaatje. Momenteel doet Jackie de microbiografie eer aan: geen levensverhaal over de weduwe van JFK, maar een compacte kijk op haar doen en laten tussen de moord op haar man en diens begrafenis. Best dus dat je vooraf weet wie JFK was, wanneer en hoe hij om het leven kwam en hoe alles past in de Amerikaanse geschiedenis. Kwestie van niet in je haar te moeten krabben of je af te vragen waarom Gerard Butler het fatale schot niet kon vermijden. Die broodnodige voorafinformatie krijg je in Jackie slechts met mondjesmaat of helemaal niet te zien. Ergens logisch, daar dit in de eerste plaats een bijna pointillistische karakterschets is.
Op vrijdag 22 november 1963 ging het licht uit voor John Fitzgerald Kennedy, de op 21 januari 1961 geïnaugureerde vijfendertigste president van de Verenigde Staten. Tijdens een staatsbezoek aan Dallas in een open limousine werd hij neergeschoten door de Russischgezinde Lee Harvey Oswald vanuit een verlaten boekenmagazijn. Of niet: vanuit complottheoretisch standpunt valt er nogal wat te zeggen over de met vlag en wimpel meest fascinerende politieke moord ooit waarin lang niet alles was wat het leek. Vast staat dat JFK die dag het leven verloor, en dat zijn echtgenote Jackie Kennedy vlak naast hem zat toen de dodelijke schoten vielen.
Jackie extrapoleert de menselijke gevoelens van de presidentsvrouw naar het grotere plaatje: hoe haar verstandhouding met versbakken in zeven haasten aangestelde president Lyndon B. Johnson niet wou vlotten, hoe ze zich moest gedragen voor het oog van de overal op de loer liggende camera’s en bij uitbreiding voldoen aan de verzuchtingen van de geschokte Amerikaanse bevolking, hoe ze haar gevoelens voor haar man die tegelijkertijd publiek bezit was moest filteren, hoe ze haar kinderen het verlies van hun vader moest uitleggen en hoe ze haar relatie met schoonbroer Robert Kennedy in evenwicht moest zien te houden. Deelverzamelingen die veel weg hebben van evenwichtskunstgevoelig balanceren op een soms slappe, soms strakke koord.
Het scenario van Noah Oppenheim deed een tijd de ronde in Hollywood. Spielberg was aanvankelijk geïnteresseerd om het te verfilmen, uiteindelijk leek Darren Aronofsky de juiste man op de juiste plaats. Zijn toenmalige partner Rachel Weisz zou de hoofdrol vertolken. Hun liefdesbreuk zette meteen ook het project in het vriesvak. Aronofsky bleef echter aan boord als producer, en suggereerde de Chileen Pablo Larrain als zijn vervanger. Larrain zag dat aanvankelijk niet zitten, maar hapte uiteindelijk toch toe voor wat zijn eerste Engelstalige/Amerikaanse productie werd. Larrains eigenzinnige aanpak (veel close ups, een huis clos aanpak boven weidse villa-aanpak) maakt er in de eerste plaats een cinefielogende productie van. Een gevoel dat wordt versterkt door de flashbackstructuur van Oppenheims compacte script.
Ironisch is dat Oppenheim en Larrain zich dan wel honderd procent concentreren op Jackie als mens, uiteindelijk zijn het toch de linken met de geschiedenis en de moord op zich die het meest begeesteren. De interactie met Johnson, het lijden van Robert Kennedy, de rol van de media … ’t is op zich interessanter dan het wroeten in de psyche van Jackie. Haar waardig gedrag mag dan wel een pleidooi voor en getuigenis van een sterke vrouw zijn, veel kom je eigenlijk niet over haar te weten. Net omdat wat voorafging (de relatie tussen Jackie en haar man) en wat volgde (hoe hield ze zich uiteindelijk overeind eens het stof was gaan liggen) nauwelijks aan bod komt.
Wat rest is een productie waarvan de eenvoud zowel zalft als slaat. Niettemin is het boeiend om te zien hoe een Chileense auteur-cineast zijn ziel niet verkocht voor het grote geld - al dan niet omdat dit eigenlijk meer een internationale coproductie is en geen bona fide Hollywoodfilm - en is er uiteraard ook applaus voor de dragende rol van Natalie Portman die in bijna elke scène te zien is. En ook een diepe buiging en minuut stilte voor de betreurde John Hurt in wat zijn laatste rol bleek te zijn waarin hij voor zijn overlijden te zien was.
- Winnaar van de Prijs voor Beste Scenario op het Filmfestival van Venetië (2016)