First Man


verdeler

acteur/actrice (15)











regisseur (1)
producent (4)


uitvoerend producent (3)

director of photography (1)
scenarist (1)
beeldmonteur (1)
productieontwerper (1)
kostuumontwerper (1)

That’s one small step for man, one giant leap for mankind. Een twitterquote avant la lettre, geuit door astronaut Neil Armstrong toen hij op 20 juli 1969 als eerste man ooit voet op de maan zette. Een reconstructie van die stap staat centraal in “First Man”, een film gebaseerd op de Neil Armstrong-biografie die geschiedenisprofessor James R. Hansen in 2005 publiceerde over de in 2012 overleden ruimtepionier.
Dat zo’n boek (en leven) zich uitstekend leent voor een in patriottisme gedrenkt filmisch kijkstuk, laat zich raden. Toch haalt regisseur Damian Chazelle (“Whiplash”, “La La Land”) niet het onderste uit de sterren en strepen-kan. Meer zelfs, het feit dat Chazelle niet laat zien hoe Armstrong en kompaan Buzz Aldrin de Amerikaanse vlag op de maan planten, kostte hem al ettelijke emmers kritiek, onder meer van meneer Trump hemzelve die liet optekenen de verketterde film niet te willen bekijken. Tough. Indien Clint Eastwood - die aanvankelijk de filmrechten van Hansens boek bezat – “First Man” had geregisseerd dan zou de vlag hoogstwaarschijnlijk in close-up hebben gewapperd. Voor zover er op de maan kan gewapperd worden.

Eerste opvallende punt aan “First Man”: Chazelle gaat op veel plaatsen voluit voor de handcamera. Hij zit daardoor zijn personages (en vooral het hoofdpersonage) dicht op de huid en creëert een huis clos-effect dat je niet meteen verwacht in een heroïsch Amerikaans heldenverhaal. Het is zelfs even wennen om mee te zijn met deze aanpak, maar het geduld wordt beloond, zeker eens “First Man” zich begint te profileren als kroniek van de Amerikaanse ruimtevaart in de jaren zestig. Niet alleen een mangeest dus, maar ook een tijdsgeest. Voelen lijkt trouwens een sleutelwoord in Chazelles carrière: in “Whiplash” voelde je de pijn van de eenzame drummer, in “La La Land” mocht het hartzeer van Ryan Gosling en Emma Stone je echt raken en hier neemt Chazelle je meermaals mee in de claustrofobische benepenheid van de ruimtecapsules waarin Armstrong en co vastgesnoerd zaten. Ideaal voor wie zich eens een sardine in een blik wil wanen.
Chazelle gaat trouwens niet toevallig benepen te werk: Armstrong was naar het schijnt echt een verlegen en ietwat enigmatisch man, die liever in zijn eentje buiten naar de sterrenhemel stond te staren dan met een pluim in zijn gat de twist te dansen. In de veelvuldig voor zich uitstarende Gosling vond Chazelle in die optiek de gedroomde acteur voor de hoofdrol. De stille gedrevenheid van Armstrong zorgt er in combinatie met straffe reconstructies van straffe ruimteverhalen voor dat “First Man” twee uur en twintig boeiend blijft en zelfs gaandeweg aan momentum wint. Het familiale leed van Armstrong (een dochtertje stierf op tweejarige leeftijd aan een hersentumor) wordt misschien iets teveel gebruikt om zijn weltschmerz te benadrukken, maar deze (onvermijdelijke) dosis sentiment staat het intense van de kijkervaring niet in de weg.

Door geen kant-en-klare grote publieksfilm af te leveren zocht Chazelle geenszins de weg van de minste weerstand. Integendeel, het rijke detailkarakter maakt “First Man” bij een tweede visie de film misschien nog wel rijker. Hij is in elk geval netjes te (her)bekijken in een poule met daarin ook “The Right Stuff”, “Apollo 13” en “Hidden Figures”. Films waar “First Man” niet zozeer de teneur maar wel meerdere inhoudelijke raakpunten mee deelt.
Gezien op het Filmfestival van Gent.
12-10-2018 | Plaats 3 | $ 16.006.065 |
19-10-2018 | Plaats 5 | $ 8.565.000 |
26-10-2018 | Plaats 7 | $ 4.865.575 |