Dead of Night

Goed
Dead of Night
1945
langspeelfilm
102 minuten
horror
thriller

acteur/actrice (12)

Mervyn Johns
Roland Culver
Antony Baird
Judy Kelly
Miles Malleson
Sally Ann Howes
Googie Withers
Ralph Michael
Basil Radford
Naunton Wayne
Frederick Valk

regisseur (4)

Cavalcanti
Basil Dearden
Robert Hamer
Charles Crichton

producent (1)

Michael Balcon

scenarist (2)

John Baines
Angus Macphail

Tijdens de tweede wereldoorlog was het in Groot-Brittannië verboden om horrorfilms te produceren. Hoopgevende menselijke verhalen en gezonde lachpartijen … dat is waar de bios bezoekende Britten in oorlogstijd nood aan hadden. Na het afblokken van den Duits werd de horrorban opgeheven, en ironisch genoeg waren het de humorhofleveranciers van Ealing die vrij snel op de proppen kwamen met een griezelprent, de enige uit hun catalogus overigens.

Dead Of Night groeide uit tot een invloedrijke anthologieklassieker die tal van andere horrorcineasten en -schrijvers zou inspireren. Heel wat huisregisseurs van Ealing werkten aan het project mee: zowel Basil Dearden, Alberto Cavalcanti, Charles Crichton als Robert Hamer krijgen een ‘geregisseerd door’-vermelding op de generiek.

De raamvertelling draait rond een architect die door de eigenaar van een landhuis wordt uitgenodigd. Eens aangekomen, vertelt de architect dat hij alle andere genodigden al eerder zag in een droom, en dat er die avond iets vreselijks gaat gebeuren in het huis. Waarop alle gasten sceptisch reageren, al vertellen ze elk op hun beurt wel een bizar waargebeurd verhaal. Van de vijf verhalen sprak dat met de moorddadige buiksprekerspop het meest tot de verbeelding: het werd zelfs volledig herwerkt tot een luisterspel voor de CBS radio reeks Escape en diende eveneens als inspiratie voor tal van andere buiksprekersgruwelverhalen. Het segment met de busconducteur en de lijkwagen kreeg dan weer een Twilight Zone-adaptatie in 1961.

Het interludium met de twee golfers – gebaseerd op een idee van H.G. Wells – waarvan er een als geest opduikt als de andere er met zijn partner vandoor wil gaan is dan weer zo lichtvoetig dat het binnen het barokke raamwerk zowaar als een stijlbreuk kan worden gezien. Zeker omdat de opzichtige manier waarop Basil Radford en Naunton Wayne naar hun Charters en Caldicott-personages verwijzen – zoals ze verschenen in Alfred Hitchcocks The Lady Vanishes – voluit de komediekaart trekt.

Toen Universal de film uitbracht in Amerika, knipten ze dat golfverhaal integraal uit de film, samen met het kerstspookverhaal dat trouwens geïnspireerd was door een echte moordzaak uit 1860. Reden van het geknip: enkel en alleen omdat Universal de speelduur van zo’n honderd minuten te lang vond. De snoodaards. Al was niet iedereen er even heiligschennend: Martin Scorsese noemde Dead Of Night een van de beste horrorfilms ooit. En astrowetenschappers Fred Hoyle, Herman Bondi en Thomas Gold vonden in de circulaire droom-in-een-droomstructuur zelfs inspiratie voor hun Steady State Model, een tegenhanger van de Big Bang-theorie. Zoals Loeki De Leeuw zou zeggen: asjemenou.

Alex De Rouck


Synopsis

Een groep mensen droomt waarna het zich allemaal in de werkelijkheid lijkt te herhalen.