Cloud Atlas (DVD)

Goed
Cloud Atlas (DVD)
2012
17/09/2013
dvd
164 minuten
drama
2.40
16:9

acteur/actrice (15)

Tom Hanks Tom Hanks →  Dr. Henry Goose/...
Hugh Grant Hugh Grant →  Lloyd Hooks/...
Halle Berry Halle Berry →  Jocasta Ayrs/...
Jim Broadbent Jim Broadbent →  Kapitein Molyneux/...
Ben Whishaw Ben Whishaw →  Robert Frobisher/...
Susan Sarandon Susan Sarandon →  Mevrouw Horrox
Hugo Weaving Hugo Weaving →  Haskell Moore/...
Keith David Keith David
Jim Sturgess →  Adam Ewing/...
James D'Arcy →  Jonge Rufus Sixsmith
Doona Bae →  Tilda/...
Xun Zhou
David Gyasi
Ralph Riach
Amanda Walker

regisseur (1)

Tom Tykwer
Cloud Atlas

In het meest recente nummer van het Britse tijdschrift Empire kaart Jude Law aan dat eventfilms vandaag de dag steevast rond superhelden draaien. Terwijl eventfilms toen hij opgroeide van het kaliber “The Deer Hunter” en “Apocalypse Now” waren. Zelfs Baz Luhrmanns “The Great Gatsby” - dat cirkelt rond een verdoemde liefdesrelatie - werd ingepakt als een spervuur van effecten en visuele extravaganza, verklaart Law. En gelijk heeft hij: producties van het kaliber “The Deer Hunter” of zelfs Michael Manns “Heat” zijn er vandaag de dag veel te weinig. En als het al eens iets anders is (“Inception” bijvoorbeeld) gaat de CGI-verpakking met een groot deel van de koek aan de haal. Al kan het soms bijna niet anders: kijk naar “Cloud Atlas”, de verfilming van de als onverfilmbaar verklaarde metafysische parabel van de Brit David Mitchell die in 2004 op de boekenplank belandde. Ook hier spelen gecomputeriseerde fantasiewerelden een grote rol, maar die staan nu eenmaal in het boek: een adaptatie als huiskamerdrama was niet meteen een optie.

Dat “Cloud Atlas” een evenement is, staat buiten kijf. Een speelduur van bijna drie uur, een uitgebreide cast waarin bijna iedereen meerdere (en vaak atypische) rollen speelt, zes heel verschillende verhalen die haasje-over spelen en die er allemaal heel anders uitzien … er zijn slechtere cinematografische lokvogels denkbaar. Dat “Cloud Atlas” een moeilijke verkoop ging zijn, stond in de sterren geschreven. Een caleidoscopische visie die het een en ander te vertellen heeft over het een en ander, onder andere over het universum, het menszijn en het lot dat mensen en plaatsen door de eeuwen heen verbindt … niet iedereen is klaar voor 'something completely different'. Tom Tykwer (“Lola Rennt”, “The International”, “Perfume”) en de Wachowski’s (“The Matrix”) sloegen de handen in elkaar om Mitchells gelauwerd proza te verfilmen. Ze reisden zowat de hele wereld af om fondsen bij elkaar te sprokkelen, daar het onmogelijk was om een enkele geldschieter te vinden die gek genoeg was om met honderd miljoen dollar over de brug te komen. Zelfs niet toen ze konden schermen met een castrol waarop Tom Hanks, Halle Berry en Hugh Grant prijkten. Uiteindelijk viel alles in de juiste plooien met onder meer Europese - vooral Duitse - fondsen en extra Aziatische financiering. De film deed het nergens ter wereld echt goed, maar lokte wereldwijd toch genoeg nieuwsgierige cinefielen om 130 miljoen op te brengen, en het productiebudget terug te winnen. Een financiële flop is het dus geenszins.

Cloud Atlas

Een onberispelijk meesterwerk trouwens ook niet. Maar wel een meer dan degelijke cinematografische hoogvlieger die de filmfanaat die op zoek is naar een specialleke drie uur lang in de ban zal weten te houden. Is het niet zozeer uit emotioneel oogpunt (het is en blijft moeilijk om grip te krijgen op de verhalen die door elkaar verhakkeld synchroon met elkaar verlopen), dan zeker om filmpoëtische redenen. In het boek volgen de verschillende verhalen een afgelijnde structuur: eerst de eerste delen van de vijf eerste verhalen, daarna het volledige zesde verhaal, en dan de tweede delen van de eerste vijf, zij het omgekeerd geschikt (terugtellend van verhaal tot het eerste verhaal). In de film lopen alle narraties door elkaar: soms duurt een bepaald fragment amper een paar seconden of een minuut vooraleer er haasje over wordt gesprongen. Meteen een reden dat velen het moeilijk hebben om de cohesie van de scenariostructuur te achterhalen of te appreciëren.

In 'The Pacific Journal Of Adam Ewing' zien we hoe een Amerikaan (Jim Sturgess) anno 1849 naar de Chatham-eilanden in de Stille Oceaan reist om er een zakendeal voor zijn schoonvader (Hugo Weaving) te sluiten. Hij wordt bijna omgebracht door de scheepsdokter Henry Goose (Tom Hanks), en op het nippertje gered door de slaaf Autua. 'Letters From Zedelghem' is gesitueerd in de jaren dertig van de vorige eeuw. De biseksuele muzikant Robert Frobisher (Ben Whislaw) raakt in onmin bij de componist Vyvyan Arys (Jim Broadbent) wat leidt tot moord en persoonlijke ondergang. In 'Half-Lives: The First Luisa Rey Mystery' volgen we in het San Francisco van 1973 journaliste Luisa Rey (Halle Berry) die op het spoor komt van een nucleair schandaal en al snel voor haar leven moet vluchten wanneer de corrupte bedrijfsleiders haar verhaal van de persen willen houden. 'The Ghastly Ordeal Of Timothy Cavendish' is een komisch interludium waarin een uitgever (Jim Broadbent) uit een verzorgingstehuis probeert te ontsnappen. 'An Orison Of Sonmi-451' speelt zich af in 2144 in een futuristisch Seoel waar een genetisch-gemanipuleerde kloon ter dood veroordeeld is, en samen met de leider (Jim Sturgess) van een rebellenvereniging op de vlucht slaat. En in 'Sloosha’s Crossin’ An ‘v’rythin’ After' bevinden we ons anno 2321 in een postapocalyptische wereld waarin de familie van dorpsbewoner Zachry (Tom Hanks) wordt omgebracht en hij samen met Meronym (Halle Berry) op zoek gaat naar het mythische “cloud atlas”, een communicatiestation waar geheimen van het universum zijn opgeslagen.

Cloud Atlas

Het ene moment zit je in de Stille Oceaan, het andere in een seventies-samenzweringsthriller en tijdens een andere verhaallijn vliegen de sf-vista’s je om je ogen en oren in een “Blade Runner”-achtige brok actie. Hoe en waar de verhalen in elkaar klikken, moet iedereen voor zichzelf uitmaken. Vaak is er waarschijnlijk geen link, hier en daar zijn de verbindingsnaden echter duidelijk zichtbaar. Zo is Luisa Reys vader bv. een afstammeling van de slaaf die in het eerste verhaal David Ewings leven redt. Het dagboek van David Ewing duikt eveneens op in het tweede verhaal, er is een link tussen Luisa Rey en het verhaal van Frobisher … hier en daar heeft “Cloud Atlas” wat weg van een intrigerende kruising van het werk van Charles Dickens, Arthur Conan Dyle, Robert Ludlum en Isaac Asimov. Misschien is het ongrijpbare en voor interpretatie vatbaar zijnde karakter van “Cloud Atlas” wel de echte koopwaar. Tykwer en de Wachowski’s gaan nergens en nooit voor makkelijke cinema, en dagen het publiek uit om mee te stappen in één van de visueel en inhoudelijk meest verbluffende rollercoasters die we de laatste jaren mochten aanschouwen.

Dat er toch stemmen zijn die “Cloud Atlas” als een doodsaaie flop omschrijven, hoeft niet te verwonderen. Wie mee is (of mee wil gaan) ontdekt echter een potente brok cinema die meerdere kijkbeurten nodig heeft om alles naar waarde te kunnen schatten. Wat in de bios misschien niet zo evident was, kan thuis voor de buis natuurlijk wel. Ruimte om alles extra te laten ademen of te interpreteren – en vooral om nieuwe zaken te ontdekken die je de eerste of vorige keer niet zag. Houden eveneens de filmminnende sensoren alert: de cast waarin iedereen meerdere rollen vertolkt. Hanks is zowaar een revelatie in zijn zes rollen met voor hem niet-karakteristieke personages en wie Hugh Grant onder meer aan het werk wil zien als een moordende wildemankrijger zit hier ook aan het goede adres. Genoeg redenen dus om “Cloud Atlas” meer dan een kans te geven. Het hoeven niet elke dag hapklare brokken te zijn.

Getuige de intrinsieke kracht en pracht van de film en de symbiose tussen film en boek zou een karrenvracht extra’s hier zeker tot hun recht komen. Helaas pindakaas: de dvd-uitgave doet het zonder enige vorm van bijkomende informatie. Gevangen in de mysterieuze nevelen van de wolkenatlas waarschijnlijk … gelukkig doet dit ontbreken niets af aan de aantrekkingskracht van deze op zijn zachtst gezegd interessante prent. Ter info: wie kiest voor de blu-rayversie krijgt wel een uitgebreide blik achter de schermen voorgeschoteld.

Alex De Rouck

Geen extra's