Ere-Magritte 2022 voor Belgische filmmaakster Marion Hänsel !

In juni 2020 overleed Marion Hänsel, een belangrijke filmmaakster van de Belgische en internationale cinema. Voor deze elfde editie van de Magritte du Cinéma heeft de André Delvauxacademie ervoor gekozen haar postuum de Magritte d'honneur 2022 toe te kennen.

"Ik ben het niet vergeten", herhaalde ze keer op keer in haar laatste film, Il était un petit navire, een oprecht en poëtisch filmbiografisch essay, dat gebruik maakte van de fragmenten van haar geheugen. "Ik ben het niet vergeten, ik droom, ik denk, ik herinner.” Geïmmobiliseerd door een lange herstelperiode, is Marion Hänsel de meanderende rivier van haar geheugen opgegaan, een even introspectieve als retrospectieve excursie, die vandaag de dag erkend wordt als een ontzettend ontroerend cinematografisch testament.

Met bijna 15 langspeelfilms in haar filmografie, van literaire bewerkingen tot originele creaties, heeft ze haar stempel gedrukt op de Belgische en internationale filmwereld met een krachtig, veeleisend en bij uitstek persoonlijk oeuvre. In de loop van haar carrière hebben haar films het pad van een Nobelprijs gekruist en een Goncourtprijs overstegen en werden ze geselecteerd voor Cannes en Venetië (waar ze de Zilveren Leeuw won). Van de Stille Oceaan tot Zuid-Afrika, van Djibouti tot Hong Kong, biedt haar filmografie een even belezen als spectaculaire reis door tijd en ruimte.

Marion Hänsel werd geboren in Marseille in 1949 met de Belgische nationaliteit. Ze keerde spoedig naar België terug en groeide op in Antwerpen. Al op jonge leeftijd ontwikkelde ze een passie voor acteren, droomde ervan actrice te worden en schreef zich in aan de IAD. Maar de opleiding lag haar niet, en dus leerde ze het vak bij het Théâtre des Galeries en vervolgens het Théâtre des Quatre Sous. Haar reizen brachten haar in contact met de groten der aarde, zo volgde ze les bij Lee Strasberg in de Actor's Studio in New York en ging ze naar de circusschool van Annie Fratellini in Parijs.

In 1977 schreef en regisseerde Hänsel haar eerste kortfilm, Equilibres, en richtte ze tegelijkertijd haar productiemaatschappij Man's Films op, die ze tot het einde bleef leiden. Ze werd zeer bedreven in het bewerken van de Belgische schrijfster Dominique Rolin. De eerste adaptatie, Le Lit, leverde haar de Cavensprijs voor Beste Belgische Film op.

Voor haar volgende film Dust, opnieuw een adaptatie en dit maal van werk van de Zuid-Afrikaanse romanschrijver J.M. Coetzee, winnaar van de Nobelprijs voor Literatuur, week ze uit naar het zuidelijk halfrond. De film, winnaar van de Zilveren Leeuw in Venetië., gaat meer over haat dan liefde en is met zijn ongelooflijke lichamelijke spanning een zeer zintuiglijke benadering van het verhaal. We voelen samen met de personages de hitte, het stof, het verblindende licht. De schaduwen van de prieeltjes en het groen van het houtwerk zijn nagenoeg de enige kleuren in een landschap waar de hemel en de hoop zo goed als afwezig zijn. Jane Birkin speelt een - voor haar - ongewone rol, waarbij haar lichaam voortdurend in strijd is met haar impulsen en haar ongebreidelde waanzin.

In 1987 regisseerde zij Les Noces Barbares, een bewerking van het boek van Yann Queffelec, winnaar van de Goncourtprijs in 1985. Daarna volgden Il Maestro in 1989, Sur la terre comme au ciel in 1991, Between the Devil and the Deep Blue Sea in 1995 (geselecteerd in officiële competitie voor het filmfestival van Cannes), The Quarry in 1998, bekroond met de Grand Prix des Amériques in Montreal, en Nuages: lettres à mon fils in 2001.

In 2006 regisseerde ze Si le vent soulève les sables in Djibouti. De film nam deel aan meer dan 50 festivals en werd met een twintigtal prijzen gelauwerd. In 2010 volgde Noir Océan, een bewerking van twee korte verhalen van Hubert Mingarelli, die zich afspeelt op een schip van de Franse marine in de Stille Oceaan. Daarna kwam La Tendresse (2013), een roadmovie, dit keer gebaseerd op een origineel scenario en gedragen door het stralende duo Marilyne Canto/Olivier Gourmet. In 2016 werkte ze nogmaals met Olivier Gourmet in En amont du fleuve, opnieuw gebaseerd op een origineel scenario, waarin de Belgische acteur zich herenigt met Sergi Lopez voor een gespannen, broederlijke odyssee in de verre uiteinden van Kroatië.

Als producente werkte ze tevens mee aan No Man’s Land van Danis Tanovic, die in 2002 de Oscar won voor Beste Buitenlandse Film. Ze verzorgde de productie van 25 degrés en hiver van Stéphane Vuillet in 2005, van Diego Star van Frédéric Pelletier in 2013, van Zagros van Sahim Omar Kalifa in 2018, en van Paths of Memory van Jose Luis Penafuerte, die in 2011 de Magritte won voor Beste Documentaire. Haar laatste film als producent, The Whaler Boy, van de Russische regisseur Philipp Yurev, was in competitie op het filmfestival van Venetië geselecteerd voor de Giornate degli autori.

Als producent en regisseuse is zij bovendien ook zeer actief geweest in de Belgische Franstalige filmsector. Niet alleen als stichtend en actief lid van de UPFF (Union des Producteurs Francophones de Films) maar ook door haar voorzitterschap van de Commission de Sélection des Films in 1996 en in 2002.

Het was dan ook een voor de hand liggende keuze voor het bestuur van de André Delvauxacademie om tijdens deze editie van 2022 haar nagedachtenis te eren en haar postuum de elfde Magritte d'Honneur toe te kennen. Deze prijs werd eerder uitgereikt aan Monica Belluci, Raoul Servais, Sandrine Bonnaire, André Dussollier, Vincent Lindon, Pierre Richard, Emir Kusturica, Costa-Gavras, Nathalie Baye en André Delvaux.

Hij zal gezamenlijk door Charly Herscovici, voorzitter van de Fondation Magritte, en de Franse zangeres en actrice Jane Birkin, heldin van Dust, Zilveren Leeuw in Venetië, worden overhandigd aan haar zoon, Jan Ackermaens,